Heimwee naar Afrika

Gisteravond gingen we weer eens naar de schouwburg. Een optreden van Dizu Plaaties, een Zuid-Afrikaanse muzikant met zijn ensemble Ibuyambo. Ze speelden voornamelijk muziek uit het zuidoosten van Afrika. D.w.z. Zuid-Afrika, Mozambique, Zimbabwe en ook (jawel) Uganda kwam in het stuk voor. Dizu legde ook van alles uit over de bijzonder instrumenten die bespeeld werden, zoals bijv. de Nyungwe Nyungwe.
Het was een geweldig concert waarvan ik erg heb genoten. Het was, vooral na de pauze, lastig om stil te blijven zitten. Heb nog geprobeerd de kunst af te kijken van de djembespeler van de groep, maar dat lukte niet zo. Er stond steeds iemand voor.


Op een bepaald moment realiseerde ik me dat ik een soort van heimwee kreeg. Ik wil weer naar Afrika!!! (Wies, kan ik niet mee in je koffer als je over een maandje die kant opgaat?)

Gelezen over Afrika

In navolging van mijn gewaardeerde collega(blogger) schrijverdezes lijkt het mij aardig om eens iets te schrijven over een boek dat ik gelezen heb. Ik wil mij dan wel beperken tot een bepaald onderwerp of interessegebied. Het zal gezien de titel van mijn blog niet moeilijk zijn om te raden wat dat dan wel zou kunnen zijn. Kijk er ook mijn lijstje gelezen titels maar op na. Van de tot nu toe 14 vermelde boeken gaan er maar 5 niet over Afrika.
Ik ben benieuwd of ik dit net zo onderhoudend kan doen en onderbouwd als eerder genoemde collega. Om het mezelf iets makkelijker te maken begin ik met het boek dat ik net uit heb.
Dit boek werd mij onlangs aangeraden door een andere collega. Zij weet van mijn interesse voor Afrika en dacht dat het misschien iets voor mij zou kunnen zijn om te lezen. Ze wist toen we het erover hadden echter niet precies de juiste titel en zelf had ik dus ook geen idee. Twee weken later kwam ze toch met het boek aan. Op dat moment was ik nog in een ander boek bezig maar tijdens de kerstdagen ben ik dan toch in Chanda's geheim begonnen.




Chanda (16) vertelt in de ik-vorm over de ontwrichtende gebeurtenissen die in haar gezin en haar gemeenschap plaatsvinden als gevolg van aids. Centraal in het boek staan aids en het taboe op aids in Afrika. In het verhaal ontwikkelt Chanda zich van een gehoorzaam meisje naar een zelfbewuste jonge vrouw die vecht voor haar keuzes. Het karakter van Chanda is zeer goed uitgewerkt. De spanning wisselt gedurende het verhaal. In combinatie met de gebruikte flashbacks en flashforwards, maakt dit het verhaal levendig. Hoewel het eind positief is, zijn de thema's zwaar, bijvoorbeeld: het sterven van een zusje, seksueel misbruik, prostitutie, armoede, mishandeling, verminking en afstoting door familie. Een rauw boek met een emotionele lading. Hoewel deze fictieve wereld in Afrika werkelijkheid is, kan het confronterend zijn voor mensen uit de westerse wereld. Het boek is wereldwijd verschenen en bekroond. Vanaf ca. 14 jaar.

Het boek speelt zich af in een niet bestaand Afrikaans land. Ik vermoedde tijdens het lezen echter dat de schrijver toch ook enige binding had met o.a. Botswana. Dit door het gebruik van het woordje "Dumela", iets dat ik tijdens mijn verblijf in dit land ook regelmatig hoorde. In het dankwoord van Stratton las ik dat mijn vermoeden juist was.
De geciteerde recensie geeft goed de inhoud van het boek weer, ik kan daar weinig aan toevoegen. Ik vond het schrijnend om te lezen hoe buren en familieleden reageren op het feit dat Chanda's stiefvader en moeder en ook haar vriendinnetje Esther aan aids lijden. Ze durven het woord niet eens in de mond te nemen. Iets dat helaas maar al te reeël is (en niet alleen in Afrika lijkt mij). Er wordt niet over gepraat want als je het er niet over hebt is het er ook niet.
Gelukkig loopt dit boek nog redelijk goed af al is het niet echt een happy end. Chanda en haar broertje en zusje en haar vriendin met broertjes en zusjes proberen er in ieder geval iets van te maken. Dat zijn geluiden die ik tijdens mijn bezoeken aan Afrika afgelopen jaar ook gehoord heb. Mensen die proberen iets negatiefs om te buigen naar iets positiefs en op die manier iets voor anderen kunnen betekenen. Daarin schuilt de kracht van een volk als is het soms heel moeilijk terug te zien.

Dit boek is een jeugdboek en werd mij ook aangeraden door een collega die op de jeugdafdeling werkt. Om nog even in te gaan op het blog van schrijverdezes of een bibliothecaris van lezen moet houden en ook moet lezen ( en wat dan wel). Dat het moet lijkt me wat al te kort door de bocht. Maar het lijkt me dat het een stuk prettiger werkt als je toch gevoel hebt met waar je mee bezig bent. In ons geval boeken dus. Zelf heb ik sinds vorig jaar ontdekt dat ik het leuk vind om boeken in een bepaald thema te lezen. Er is keus genoeg. Dankzij een andere collega, die regelmatig boeken afschrijft en die ook weet van mijn interesse in Afrika heb ik nog een leuk stapeltje liggen en kan ik dus nog even vooruit. Ik ben dan wel geen bibliothecaris maar wel gek op lezen en op boeken. Tegenwoordig gebruik ik een boekenlegger met een uitspraak van Erasmus "Een leven zonder boeken is onleefbaar" en daar ben ik het helemaal mee eens.

zang en dans op zondag

Zondag was het pasen en dat betekende dus weer een kerkdienst. Na twee dagen waren we er al aan gewend dat wij met ons gastgezin altijd keurig op tijd zouden zijn. Koos en Rien werden door Cornelius meegenomen naar de rechterkant in de kerk, daar zaten de mannen. Wij vrouwen zaten dus, logisch, rechts in de kerk. Cornelius is een rechtgeaarde orthodoxe gelovige en gaf gedurende de dienst steeds uitleg aan Koos en Rien over het hoe en wat. Toen ze op een bepaald moment beiden met hun benen over elkaar zaten werd daar wat van gezegd. Dat hoort dus helemaal niet! A
Na de dienst was er een lunch in het Spiritual Centre, waarbij ook de bisschop aanwezig was. Bij deze man waren we de dag ervoor ook op bezoek geweest. De lunch bestond uit o.a. matoke en een geit met te veel draaiuren aan het spit. Na de kerkdienst werden er buiten op het grasveld gekleurde eieren uitgedeeld aan de aanwezige kinderen. En dat waren er een heleboel. Wij deelden ook nog ballonnen uit tot groot plezier van de grote groep.
Hierna was het tijd voor het optreden van een groep van het ziekenhuis, dat ook op het terrein bij de kerk aanwezig is. Deze groep geeft d.m.v. zang, dans en toneel voorlichting over HIV.



Na dit optreden gingen wij mee naar het gastgezin van Rien en Irene. We kregen daar ook weer eten aangeboden. Ons gastgezin bleek daar ook aanwezig te zijn. Niet zo verwonderlijk als je weet dat beide mannen broers zijn. Na dit gezellig samenzijn gingen we met Elizabeth en Grace naar het optreden in het Ndere centre. Dus nog meer zang en dans. En eten, tijdens het optreden was er een buffet. Het schijnt dat deze groep ontstaan d.m.v. vrijwilligers werk bij het opvangen van straatkinderen. Zoiets vertelde Grace. Zij wist dit te vertellen omdat de leider van deze groep een buurman was (geweest) van haar ouders. Het optreden was in ieder geval erg de moeite waard vond ik, maar ja, ik houd nu eenmaal van dit soort muziek.
Ook hiervan een klein voorbeeldje:

Dopen

Nog maar een filmpje. Aan het eind van de kerkdienst op vrijdag werd ons vriendelijk medegedeeld dat we ook de volgende dag weer in de kerk verwacht werden. Het liefst een beetje op tijd zodat we alle facetten van de diensten van die dag konden meemaken. Acht uur bedoelde de priester dus, maar er werd bijgezegd dat de gasten uit Nederland ook wel iets later konden komen, ze hadden per slot van rekening een lange reis achter de rug. Jammer genoeg voor Koos en mijn persoon had onze gastheer hier toch wat andere ideeen over. We waren de volgende dag vroeg wakker. Dat was ook wel een beetje mijn schuld. Ik liet 's ochtends vroeg de deksel van de spoelbak van het toilet aan gruzelementen vallen. Om de w.c. door te spoelen moesten we dat namelijk optillen om deze met een maatbeker een aantal keer te vullen zodat het toilet doorgespoeld kon worden. Ons gastgezin had namelijk geen aansluiting op de waterleiding. Al het water dat ze gebruiken komt uit een grote ton waarin het regenwater (als dat er is tenminste) wordt opgevangen. Is er geen regenwater dan moet er van onder aan de weg water aangevoerd worden. Het komt er op neer dat wij deze zaterdag dus klokslag 08.00 uur in de kerk zaten. We gingen met een taxi, omdat de auto van Cornelius en Grace uitgeleend was.
Om achter was er eerst iets van een gebedsdienst. Nadat deze afgelopen was werden er voorbereidingen getroffen voor de doopdienst die hierna zou plaatsvinden. Een heel groot vat werd binnen gebracht en helemaal gevuld met water. Terwijl men hier mee bezig was konden wij ons nog even opfrissen op één van de kamers van het Spiritual Centre. Toen wij weer naar de kekr wilden gaan konden we er niet omheen om met Manjeri en nog een paar dames uit Gulu en omstreken thee te drinken. Zij gingen daar namelijk net eens goed voor zitten en één van de dames werd er door Manjeri op uitgestuurd om nog een paar kopjes te halen.
Hierdoor hebben we uiteindelijk een belangrijk onderdeel van de doopdienst gemist vertelde onzed gastheer later. Dat was zoiets als het voorstellen of stellen van de doopvragen buiten bij de ingang van de kerk. Als we Cornelius tenminste goed begrepen hebben.
Het "echte" dopen gaat er wel iets anders aan toe dan wij in ons eigen Arkje gewend zijn. In de eerste plaats zijn er een heleboel dopelingen. Van kleine babietjes, dreumesjes, peutertjes tot jong volwassenen. Iedereen die gedoopt wordt moest tot drie maal toe in dat grote vat met water ondergedompeld worden. De babietjes werden door de priester met ferme hand hieraan onderworpen. De groteren moesten in het vat staand ondergeduwd worden en mochten zich hierbij niet aan de rand vasthouden.

Rondje om de kerk

Het is weer eens tijd om een filmpje van onze reis op mijn blog te zetten.

Dit filmpje is van vrijdagmiddag. In de Orthodoxe kerk was het toen Goede Vrijdag. We werden dus keurig verwacht in de dienst. Na aankomst hadden we ook al een half uurtje in de kerk gezeten voor een welkomstgebed. Gelukkig konden we daarna toen ook even rusten in het bij de kerk gelegen Guest house. Er waren daar een aantal kamers voor ons open gesteld zodat we ons even konden terug trekken. Dat was best prettig na een toch wel vermoeiende reis. De kerkdienst was voor ons niet altijd goed te volgen, maar door goed op te letten wat de rest van de gemeenschap deed vielen we in ieder geval niet erg uit de toon. Zo kon het dus gebeuren dat we op een gegeven moment achter iedereen aan liepen met het altaar voorop. Al zingend en bidden werd er een rondje om de kerk gelopen om daarna weer naar binnen te gaan, allemaal gebukt onder het altaar door. Een aparte ervaring, daarna ging de dienst weer verder. Na afloop van de dienst konden we nog even naar de kamers, wachten tot we door onze gastgezinnen werden opgehaald. Onze gastheer is in dit filmpje ook prominent in beeld. In een blauw overhemd en met z'n zoontjes aan de hand.